Translate

Τρίτη 4 Ιουνίου 2019

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΠΛΕΥΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ" ΤΗΣ ΕΡΙΕΤΤΗΣ ΜΠΟΡΝΑΝ



Ποιητική συλλογή "ΠΛΕΥΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ", εκδόσεις "Βεργίνα"

Kυρίες και κύριοι

Θα μου επιτρέψετε να αρχίσω την αφήγησή μου σαν παραμύθι. Μια φορά κι έναν καιρό η Εριέττη Μπορνάν, ήρθε, ως Ναϊάδα, να ταράξει τα νερά της ποίησης. Ήρθε ως Κρηναία Νύμφη με τις περδικόστηθες λέξεις, με την ενδόμυχη λάβα της, ως συνοδός του Διονυσιακού στίχου, σε πυρωμένο αργαλειό, να υφάνει τη γραφή της.  Ήρθε με το Εκκλησιαστικό της συλλείτουργο, να καρποδέσει το ρασοφόρο αισθαντικό πνεύμα, να κορφοκοπήσει τον πνευματικό της ενδόκοσμο, διατηρώντας τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ σωματογραφίας και ψυχογραφίας.Ήρθε ως γενεσιουργός μήτρα να γλυκοψελλίσει τους χρησμούς της.
                                                                            
Μια φορά κι έναν καιρό, η Εριέττη της έμψυχης ποίησης, άρχισε να μπαινοβγαίνει στο ομηρικό κείμενο για να συνδέσει τα απώτερα σύμβολα με τα σύγχρονα, να ερμηνεύσει το πέρασμα των Σειρήνων ως λειμώνα του πόνου, ως λιβάδι του μικρού και του μεγάλου θανάτου, ως απόγειο του "μικρού ερωτικού" και να διαπιστώσει πως ο Όμηρος στάθηκε οδηγός ακριβός για τη δική της ασφαλή πλοήγηση στο τρικυμιώδες θαλασσινό ταξίδι της ζωής. Το θεμέλιο της δικής της αλήθειας και της ομορφιάς θα το μελετήσει στον Όμηρο, να κινείται σε όλο το μήκος και πλάτος της ανθρώπινης καρδιάς και θα το μεταλαμπαδεύσει σε εμάς με εκείνες τις λέξεις που όπως λέει "αφήνουν τον καύσο της μέντας/στο θόλο του ουρανίσκου". Πνευματικά και λογοτεχνικά θα την διαποτίσει ο πλέον θαυμαστός ποιητής του πολιτισμού μας, που πηγάζει από μια εποχή αφτιασίδωτης δράσης με τις πραγματικότητες του κόσμου. Έτσι μέσα από τις εμπειρίες της ζωής, η ποιήτρια θα υφάνει στους στίχους της τον πόνο και την οδύνη με τον θρίαμβο και τις γενναίες στιγμές. 
Γράφει στη σελ. 54:"Το εκτελεστικό/ μοιράζει χάπια της χαράς/ και μετά/ σε θέση ετοιμότητας πάλι./ Σε κάθε διάλειμμα/ σηκώνουμε/ μισόκλειστα μάτια/στον Ουρανό". 

Η έμπνευσή της, έμφορτη από οικείες λυρικές καταβολές αντανακλά την πλήρη ωρίμανση της στιχουργικής μορφής με την  πλήρη επίγνωση του ενστίκτου και των προσωπικών αναζητήσεων. Ο αεικίνητος μικρόκοσμος της Εριέττης Μπορνάν δονείται από την δυναμική του αφαιρετικού στίχου που δυιλίζει τη φόρμα του και ακολουθεί το δρόμο της εκλεκτικής ελευθερίας του χωρίς ίχνος φιλαυτίας. Στο ποίημα με τον τίτλο Υπομονή υπέροχα γράφει: "Σ' εσέ ξομολογιέμαι σιαμαία μου./Στήθος με στήθος/βγήκαμε στο φως... Ενάρμονα τρεκλά βαδίσαμε/στα δυο καρβέλι ψωμοφάγαμε/αργές μπουκιές γλυκοσαλίσαμε/σε κορφοβούνι άπαρτη σημαία στήσαμε". 

Η ποίησή της κινείται πέρα από την ατομική οπτική στο συλλογικό πλαίσιο. Στη θεματολογική της περιπλάνηση, όσα την άγγιξαν, όσα τη μάτωσαν, κυρίως όμως όσα τη λύτρωσαν, αισθητικοποιούνται με την ιδιαιτερότητα της Ομηρικής της επιρροής, του Καζαντζακικού εναγκαλισμού και την ζωτικότητα της διαύγειας της σκέψης της.  Γλώσσα μεγαλοπρεπής, της μετουσίωσης, γοργή, ευκίνητη, εύπλαστη. Ο λόγος της μεγαλειώδης, ευθυτενής, με πλούσιες Βιβλικές αναφορές, άλλοτε δοξαστικός και κατανυκτικός, άλλοτε ελεγειακός και άλλοτε έκρυθμος, ασυμβίβαστος και λέφτερος. Η Σάρα, η Ρεβέκκα, η εν πολλαίς αμαρτίαις, ο κήπος της Εδέμ, το μάννα, τα ξαφτέρουγα , ο ων ο ην και ο Ερχόμενος, το φιλί του Ιούδα, οι Άγιοι Πάντες, το χερουβικό, η Νύμφη Ανύμφευτη, ο Ευαγγελισμός, η κρυαδερή φάτνη και άλλα ακόμα Βιβλικά σύμβολα μπαίνουν στο ποιητικό σκηνικό της Εριέττης Μπορνάν. 
Η αλήθεια, που διατρέχει όλη τη συλλογή, διδαχή σεμνή, αξιοπρεπής και απέριττη αλλά βροντώδης, με πύρρεια παρρησία. Η ποιήτρια νοσταλγεί, ματώνει, καυτηριάζεται, αυτοκρίνεται. Η τεχνική αρτιότητα της λεκτικής εικόνας μεταφέρει τραγωδιακή αντίληψη που οδηγεί από το προσωπείο στο πρόσωπο, από το άλγος στη λύτρωση, από την περιορισμένη βούληση στην ύψιστη ιδεατή διάσταση. Έχω την πεποίθηση, πως σε τούτη την ποιητική συλλογή η Εριέττη Μπορνάν μάς συστήνεται με την προσωπική της ανασυγκρότηση. Ποίηση σκεπτόμενη, πυράκανθος και πυροστιά. Με δυο ζευγάρια  μάτια ως "Μυρσίνη Δοξαστική" θηλυκώνει την αναπνοή της με τον γητευτή στίχο της ποίησης κι η ποίησή της υψώνεται "ενάνθρωπος Θεός". Λειτουργεί περισσότερο δραστικά παρά μοιρολατρικά. Καταγράφει τα θέματά της με μνημειώδη επίγνωση και πληρότητα. 
Η Αγάπη με τη Διονυσιακή της μέθη, με τα ιμερόεντα στήθια δεν αντιμετωπίζεται ως στοιχείο μυστηρίου ή κάλλους αλλά ως μια αναβρυστική πηγή, ως κρήνη  όλων των ζωτικών δυνάμεων του ανθρώπου. 
Διαβάζουμε στη σελ. 124: "Τίποτα για μας δεν ήταν κρίμα/Όλα μαγιόκρινα / Κρίνα... ο λυκοφαής Ευαγγελισμός/του κρινοφόρου Πρωτοστάτη / Κρίνα οι κορυβαντισμοί που μάγκωσαν τα 
κρινόχειλα / Κρίνα...τα φιλιά που ξεχείμασαν στο κρινολαίμι..."                                                                  

Ναι αγαπητή Εριέττη, "όλα πήγαν κρίνα", όλα καρυκευμένα, εύοσμα και εύγευστα, σε ετούτη την ποιητική σου "Πλεύση σωτηρίας". Όλα μαντήλι καντιοπικραμύγδαλο όσα λυγμικά μας απάγγειλες. Εύχομαι με πολλά κρινόστιχα να γεύεσαι, πολλές ακόμα σωτήριες πλεύσεις στην ποιητική σου διαδρομή.

Καλλιόπη Δημητροπούλου                                                    
Αθήνα 5/4/2019 Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου